SEFiA İklim Gündemi’nin yeni sayısına hoş geldiniz…
Bugün, 23 Ekim 2023.
Bu sayıda, Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) hafta içinde yayınlanacak olan Dünya Enerji Görünümü öncesinde geçtiğimiz ay güncellenen Net Sıfır Yol Haritası’nı inceliyoruz.
- Rapor, 2050 yılına kadar temel temiz enerji teknolojilerindeki gelişim ile net sıfır emisyona ulaşmak ve küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamak mümkün gözükse de; birçok alanda ivmenin hızla artması gerektiğini gösteriyor.
Yorum ve geri dönüşlerinizi bekliyoruz!
Bizi Twitter, LinkedIn ve Instagram’dan da takip edebilirsiniz.
Keyifli okumalar,
SEFiA ekibi.
İKLİM VE FİNANSMAN HABERLERİ
|
GÜNCELLENEN NET SIFIR SENARYOSU NE GÖSTERİYOR?
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) bu hafta içinde yayınlanacak olan Dünya Enerji Görünümü raporu, küresel enerji sisteminin potansiyel yollarının haritasını çıkarıyor. Rapor, fosil yakıt tüketiminin 2030’dan önce zirve yapacağını ve iklim politikaları yürürlüğe girdikçe kalıcı bir düşüş yaşanacağını öngörse de bu düşüşün 1,5 derece hedefine ulaşmak için yeterli olmadığı ortaya konuyor.
Rapor öncesinde IEA’nın geçtiğimiz ay güncellenen Net Sıfır Yol Haritası’na bakmakta fayda var. Rapora göre temel temiz enerji teknolojilerindeki gelişim ile net sıfır emisyona ulaşmak ve küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamak mümkün gözükse de; birçok alanda ivmenin hızla artması gerekiyor. Temiz enerjiye geçiş ve fosil yakıt kullanımının sonlandırılması üzerine önemli bulgular sunuluyor.
- Net sıfır emisyon nedir? Net sıfır emisyon, insan faaliyetleri ile atmosfere saldığımız sera gazının, insan faaliyetleri ile tuttuğumuz ya da yakaladığımız sera gazı miktarına denk gelmesidir.
- Bir adım geriden: Net Sıfır Yol Haritası’nın ilk versiyonu Mayıs 2021’de yayınlanmıştı.
Önemli gelişme alanları: Güneş enerjisi ve elektrikli otomobil
Rapora göre 2021 yılından bu yana güneş enerjisi kapasitesindeki artış ve elektrikli otomobil satışlarındaki rekor büyüme, hem iklim hedefleri hem de bu alandaki üretim kapasitesinin artırılması yönündeki endüstri planları ile uyumlu bir gelişme gösteriyor. Sadece bu iki teknoloji, 2023-2030 yılları arasındaki emisyon azaltımlarının üçte birini sağlayabiliyor. Açıklanan tüm projeler devam ederse, güneş enerjisi üretimi net sıfır senaryosunda ihtiyaç duyulan 2030 seviyesini aşıyor. Pil üretimi ise buna çok yaklaşıyor. Fakat elektrolizörler, rüzgâr enerjisi teknolojileri ve ısı pompaları bu teknolojileri geriden takip ediyor.
Enerji ile ilgili sera gazı emisyonlarının 2025 yılında zirve yapması ve sonrasında –bugünden 2030 yılına kadar– yaklaşık %40 oranında azalması bekleniyor. Günümüzün kanıtlanmış çözümlerinin, önümüzdeki on yıl boyunca ihtiyaç duyulan kapasitenin %80’inden fazlasını sağlayacağı belirtilse de daha cesur adımların atılması gerekiyor. Güncellenen net sıfır patikasında;
- Küresel yenilenebilir enerji kapasitesi 2030 yılına kadar üç katına çıkıyor.
- Enerji verimliliği iyileştirmelerinin yıllık oranı iki katına çıkıyor.
- Elektrikli araç ve ısı pompası satışları hızla artıyor.
- Enerji sektörü metan emisyonları %75 oranında düşüyor.
Yol haritasının maliyeti
İlk versiyonda 2050’de net sıfır için gereken emisyon azaltımlarının neredeyse yarısını sağlaması beklenen ve henüz piyasada bulunmayan teknolojiler, bu yılki güncellemede yaklaşık %35 pay sahibi. Bunun için temiz enerji yatırımlarının bugünden 2030 yılına kadar 2,6 kat (1,8 trilyon dolardan 4,5 trilyona) artması gerekiyor. Böylece 2030 sonrasında temiz enerji ve fosil yakıt talebi arasındaki makas açılıyor. Yeni kömür, petrol ve doğal gaz yatırımlarına gerek kalmayacağı ifade ediliyor. Net sıfır yolu, enerji sektörü yatırımlarının %1’inden biraz fazlasına karşılık gelen yıllık yaklaşık 45 milyar dolar yatırımla 2030 yılına kadar herkes için modern enerji biçimlerine tam erişim sağlıyor.
Bu durum, neredeyse tüm ülkelerin hedefledikleri net sıfır tarihlerini öne almaları anlamına geliyor. Özellikle gelişmekte olan ekonomilerde yatırımlarda önemli bir artışın, politika güdümlü biçimde, harekete geçirilmesi gerekiyor. Zarar verici fiyat artışları veya arz fazlalıklarından kaçınılması için temiz enerji yatırımlarındaki artış ve fosil yakıt tedarik yatırımlarındaki düşüşün sıralanması hayati önem taşıyor.
Rapora göre, temiz enerji teknolojileri ve bunları üretmek için gerekli olan kritik mineraller için daha esnek ve çeşitli tedarik zincirleri, net sıfır emisyonlu bir enerji sektörü oluşturmanın anahtarı olarak değerlendiriliyor. Bununla birlikte, gerekli temiz enerji gelişiminin hızı ve kapsamı göz önüne alındığında tedarik zincirlerinin açık kalması da aynı derecede hayati önem taşıyor.
RisklerSöz konusu hedeflerin ve uygulamaların yeterince artırılmamasının, ek iklim riskleri yaratacağı ve 1,5 derece hedefine ulaşmayı, pahalı ve ölçek olarak kanıtlanmamış karbon giderme teknolojilerinin büyük ölçüde yaygınlaştırılmasına bağlı kılacağı uyarısında bulunuyor. Temiz enerjinin 2030 yılına kadar yeterince hızlı bir şekilde yaygınlaştırılamaması, bu yüzyılın ikinci yarısında her yıl yaklaşık 5 milyar ton karbondioksitin atmosferden uzaklaştırılması gerektiği anlamına geliyor. Karbon giderme teknolojileri bu ölçekte başarısız olursa, sıcaklığı 1,5 dereceye geri döndürmek mümkün olmayacak! |
TAKİP ETTİKLERİMİZ
|
Siz de fikrinizi belirtin